متا با استفاده از داده‌های کپی‌رایت‌شده در ساخت مدل‌های هوش مصنوعی خود، وارد میدان نبرد قانونی شد. این ماجرا با اظهار نظرهای چالش‌برانگیز زاکربرگ در مورد نقض حقوق نشر و استفاده از منابع دزدی اطلاعات، سایه‌ای از نگرانی در صنعت ایجاد کرده است. اما آیا دفاع او بر پایه یوتیوب می‌تواند از متا در برابر اتهامات جدی محافظت کند؟ در این تحلیل، نگاهی خواهیم انداخت به این پرونده پیچیده و پیامدهای آن برای آینده هوش مصنوعی و حقوق مالکیت فکری.
مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا، در یک اظهار نظر جنجالی که در پرونده حقوقی مربوط به نقض کپی‌رایت توسط متا به ثبت رسید، از تجربه‌ی یوتیوب برای دفاع از استفاده متا از مجموعه داده‌های کپی‌رایت‌شده به نام “لیب‌گن” استفاده کرد. در این پرونده که تحت عنوان Kadrey v. Meta Platforms در دادگاه ایالات متحده بررسی می‌شود، متا به اتهام استفاده غیرمجاز از داده‌های کتاب‌های الکترونیکی کپی‌رایت‌شده برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی خود، به ویژه مدل‌های “لاما” تحت پیگرد قرار گرفته است.
زاکربرگ در دفاع از متا، ضمن اشاره به یوتیوب و مبارزه آن با محتوای دزدی، ادعا کرده است که گاهی اوقات پلتفرم‌های آنلاین، مانند یوتیوب، محتوای دزدی را برای مدتی میزبانی می‌کنند، اما تلاش دارند تا آن را از بین ببرند. این نوع دفاع از سوی مدیرعامل متا به چالشی جدی برای تمام شرکت‌های فعال در زمینه هوش مصنوعی تبدیل شده است که از داده‌های عمومی و حتی کپی‌رایت‌شده برای آموزش مدل‌های خود استفاده می‌کنند.
این پرونده حقوقی یکی از مجموعه‌های متعدد است که در حال حاضر در سیستم قضایی ایالات متحده در حال جریان است و در آن، شرکت‌های هوش مصنوعی با نویسندگان و صاحبان حقوق مالکیت فکری درگیر شده‌اند. بیشتر این شرکت‌ها از جمله متا، استفاده از داده‌های کپی‌رایت‌شده را “استفاده منصفانه” قلمداد می‌کنند، اما نویسندگان و ناشران، اینگونه ادعاها را نادرست می‌دانند.
زاکربرگ در طول شهادت خود در دادگاه، به این نکته اشاره کرده که استفاده از چنین مجموعه داده‌هایی ممکن است در موارد خاص لازم باشد، اما تاکید داشته که متا باید در استفاده از محتوای کپی‌رایت‌شده بسیار مراقب باشد. او حتی تصریح کرده است که در صورتی که منابعی همچون سایت‌هایی مانند لیب‌گن که به نظر می‌رسد محتوای دزدی را به اشتراک می‌گذارند، مورد استفاده قرار گیرند، متا باید با دقت بسیار از آنها استفاده کند.
یکی از نکات جالب در این پرونده، استفاده از “لیب‌گن” برای آموزش مدل‌های لاما است. لیب‌گن که به عنوان یک “مجموعه لینک” شناخته می‌شود، دسترسی به آثار کپی‌رایت‌شده از ناشران بزرگی مانند Cengage Learning، Macmillan Learning، McGraw Hill و Pearson Education را فراهم می‌کند. این وب‌سایت در گذشته بارها مورد پیگرد قانونی قرار گرفته و میلیاردها دلار جریمه شده است. با این حال، به نظر می‌رسد که متا با آگاهی از مشکلات قانونی، همچنان از این منابع برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی خود استفاده کرده است.
به علاوه، جدیدترین شکایت‌ها علیه متا ادعا می‌کنند که این شرکت از لیب‌گن برای تعیین اینکه آیا باید با ناشران قرارداد مجوز ببندد یا خیر، استفاده کرده است. بر اساس اسناد منتشر شده، متا برای آموزش مدل‌های لاما 3 و حتی لاما 4 از داده‌های کتاب‌های الکترونیکی دزدی استفاده کرده است. این شکایت‌ها همچنین شامل اتهاماتی مبنی بر تلاش متا برای مخفی کردن این واقعیت است که مدل‌های لاما با استفاده از محتوای کپی‌رایت‌شده آموزش داده شده‌اند.
در نهایت، این پرونده و دفاع زاکربرگ می‌تواند نقطه عطفی در آینده حقوق مالکیت فکری و استفاده از داده‌های کپی‌رایت‌شده در صنعت هوش مصنوعی باشد. همانطور که شرکت‌های فناوری مانند متا و یوتیوب با چالش‌های مشابه روبرو هستند، این مسأله می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای نحوه مدیریت حقوق مالکیت فکری در دنیای دیجیتال به دنبال داشته باشد.
در مواجهه با پرونده‌های حقوقی متعدد که شرکت‌های هوش مصنوعی را به نقض حقوق مالکیت فکری متهم می‌کنند، دفاع مارک زاکربرگ از متا و استناد به مثال یوتیوب به عنوان یک مدل قانونی، می‌تواند الگوی جدیدی در صنعت هوش مصنوعی ایجاد کند. با این حال، ادامه این روند می‌تواند به فشارهای بیشتری بر شرکت‌ها برای رعایت قوانین کپی‌رایت و ایجاد استانداردهای جدید در استفاده از داده‌ها منجر شود.
