با شدت گرفتن آسیب‌های ناشی از جنگ به زیرساخت‌های اقتصادی و فناورانه، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان با اجرای دو بسته حمایتی مالی، گامی مهم برای نجات و تداوم فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان برداشته است. این بسته‌ها با در نظر گرفتن شرایط اضطراری و نیاز فوری کسب‌وکارها، فرصتی برای بازسازی و ادامه حیات نوآورانه این شرکت‌ها فراهم می‌کنند.
در شرایطی که فضای کسب‌وکار دچار اختلال شده، این بسته‌های حمایتی نه‌تنها به جبران خسارات کمک می‌کنند بلکه با اعمال شروط سخت‌گیرانه، مسیر حمایت هدفمند و اثربخش را ترسیم کرده‌اند. حالا شرکت‌های واجد شرایط می‌توانند با ثبت‌نام در سامانه «خدمت» از این طرح‌ها بهره‌مند شوند و دوباره به چرخ توسعه کشور نیروی تازه ببخشند.
حمایت هدفمند معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان در دل بحران
معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان با هدف کاهش اثرات مخرب جنگ، دو بسته تسهیلاتی ویژه با شرایط تفکیک‌شده برای شرکت‌های دانش‌بنیان در نظر گرفته است. هر بسته متناسب با نوع و شدت آسیب‌پذیری طراحی شده و بهره‌مندی از آن منوط به تأیید خسارات توسط کمیته ارزیابی تخصصی خواهد بود.
متقاضیان برای استفاده از این تسهیلات باید به‌صورت رسمی در سامانه خدمت ثبت‌نام کرده و مستندات مرتبط با خسارات وارده را بارگذاری نمایند.
بسته نوع اول؛ حمایت مالی محدود، ولی هدفمند
بسته اول، برای شرکت‌هایی طراحی شده که در زمان بروز بحران و نیز هنگام درخواست، دارای تأییدیه دانش‌بنیان بودن هستند. در این بسته سقف تسهیلات ۷۰ میلیارد ریال با سود ۱۵ درصد و دوره تنفس سه‌ماهه در نظر گرفته شده که طی ۹ ماه باید بازپرداخت شود.
تأکید اصلی در این بسته بر «عدم دریافت تسهیلات مشابه از دیگر منابع دولتی»، «ثبات نیروی انسانی» و «ارتباط مستقیم آسیب با محصول دانش‌بنیان» است.
بسته نوع دوم؛ کمک سنگین برای بازیگران بزرگ
این بسته مناسب شرکت‌های بزرگ‌تری است که در بخش کالاها یا خدمات اساسی فعالیت دارند و دست‌کم ۳۰۰ نیروی بیمه‌شده دارند. سقف حمایت در این بسته ۱۰۰۰ میلیارد ریال است که با سود ۱۸ درصد پس از تنفس سه‌ماهه، در مدت شش ماه بازپرداخت می‌شود.
شرکت‌هایی که در دوره اضطرار فعال بوده‌اند و اکنون نیز دارای وضعیت دانش‌بنیان هستند، می‌توانند برای این بسته درخواست دهند.
شروط مشترک و ضوابط دقیق معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان
هر دو بسته مشمول شرایطی هستند که بهره‌برداری از آن‌ها را صرفاً به شرکت‌های آسیب‌دیده واقعی محدود می‌کند. مهم‌ترین الزامات شامل:
عدم دریافت هم‌زمان کمک‌های دیگر برای جبران جنگ
ممنوعیت تعدیل نیرو در زمان بهره‌مندی از تسهیلات
بررسی و تأیید آسیب توسط کمیته تخصصی
محدودیت ارسال درخواست برای شرکت‌های هم‌خانواده
جدول مقایسه‌ای بسته‌های حمایتی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان
ویژگی‌ها | بسته نوع اول | بسته نوع دوم |
| سقف حمایت مالی | ۷۰ میلیارد ریال | ۱۰۰۰ میلیارد ریال |
نرخ سود | ۱۵٪ | ۱۸٪ |
| دوره تنفس | ۳ ماه | ۳ ماه |
مدت بازپرداخت | ۹ ماه | ۶ ماه |
| شرایط خاص | عدم تعدیل نیرو، محصول دانش‌بنیان | حداقل ۳۰۰ نیروی بیمه‌ای، خدمات اساسی |
هم‌پوشانی با سایر بسته‌ها | ندارد | ندارد |
| ثبت‌نام | سامانه khedmat.isti.ir | سامانه khedmat.isti.ir |
این بسته‌ها بیش از آنکه صرفاً تسهیلات مالی باشند، نشان‌دهنده یک رویکرد جدید در سیاست‌گذاری حمایتی هستند: حمایت هوشمند، مشروط و مبتنی‌بر عملکرد و مسئولیت‌پذیری. شرط جلوگیری از تعدیل نیرو و الزام به فعالیت در دوران بحران، دو فیلتر مؤثر برای شناسایی شرکت‌های واقعی و فعال است.
اما چالش اصلی اینجاست که بسیاری از شرکت‌های متوسط یا نوپا ممکن است به دلیل نداشتن نیروی کافی یا گستره فعالیت محدود، از دریافت بسته نوع دوم بازبمانند. همین مسئله می‌تواند شکاف حمایتی میان بازیگران بزرگ و کوچک اکوسیستم را بیشتر کند، مگر آنکه در گام‌های بعدی، بسته‌های مکملی برای استارتاپ‌ها و شرکت‌های کم‌سرمایه‌تر طراحی شود.
جمع‌بندی
در پی بحران‌های ناشی از جنگ، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان دو بسته مالی با شرایط متفاوت برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه کرده است. این بسته‌ها با هدف ترمیم آسیب‌های واردشده و حفظ پویایی فناوری در کشور طراحی شده‌اند و تنها شرکت‌های دارای شرایط خاص می‌توانند از آن‌ها بهره‌مند شوند. با اجرای این طرح، گامی مهم برای تداوم مسیر دانش‌بنیان کشور در دل بحران برداشته شده است.
