
اطلاعات به دست آمده از گزارشهای منتشر شده توسط نهادهای معتبر مانند گرینپیس و آژانس بینالمللی انرژی نشان از رشد بیسابقه مصرف انرژی در تولید چیپهای هوش مصنوعی دارد. این روند، نه تنها مسیر توسعه فناوری را تحت تاثیر قرار داده، بلکه آینده دگرگونیهای زیستمحیطی و انرژی در سطح جهان را نیز به چالش کشیده است.
طبق گزارشهای منتشر شده، انتشار گازهای گلخانهای ناشی از فرآیند تولید نیمههادیهای مورد استفاده در چیپهای هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۴ بیش از 4 برابر شده است. این تحلیلها بر اساس دادههای عمومی صورت گرفته و نشان میدهد که شرکتهای بزرگ تولید چیپ مانند NVIDIA برای تأمین قطعات اصلی، تکیه بر تأمینکنندگان پیشرو مانند Taiwan Semiconductor Manufacturing Co و SK Hynix Inc دارند. بخش عمدهای از این تولیدات در کشورهایی همچون تایوان، کره جنوبی و ژاپن انجام میشود؛ مناطقی که سیستمهای برقی آنها عمدتاً به سوختهای فسیلی متکی هستند و این موضوع سهمی از افزایش انتشار گازهای گلخانهای را توضیح میدهد.
علاوه بر این، یک برآورد دیگر هشدار داده که نیازهای برق مرتبط با فناوری هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۰ ممکن است به میزان ۱۷۰ برابری افزایش یابد. نگرانیهای زیستمحیطی از این سوی نیز شدت یافته است؛ چرا که اگر روند کنونی ادامه پیدا کند، اهداف کاهش انتشار گازهای گلخانهای در سطح جهانی به خطر خواهد افتاد. در گزارشی از سوی بلومبرگ بیان شده است که گرینپیس توصیه کرده تا دولتهای آسیای شرقی برای تولید چیپهای هوش مصنوعی به تأمین برق از منابع تجدیدپذیر روی آورند؛ اما در عوض، اقداماتی مانند اطلاعرسانی در خصوص احداث نیروگاههای گازی در کره جنوبی و گسترش پروژههای گاز مایع و زیرساختهای شبکهای در تایوان در حال اجراست.
طبق گزارش دیگری از آژانس بینالمللی انرژی (IEA) در ایالات متحده، مصرف برق مرکزهای دادههای مرتبط با هوش مصنوعی میتواند تا سال ۲۰۳۰ به عنوان عامل اصلی رشد نیاز به انرژی شناخته شود. به طوری که احتمالاً اقتصاد آمریکا در مسیر مصرف برق بیشتر برای پردازش دادهها نسبت به تولید کالاهای انرژیبر قرار خواهد گرفت؛ این در حالی است که انتظار میرود تقاضای برق مرکزهای داده در سطح جهان تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۹۴۵ ترواوات ساعت افزایش یابد که بیش از مصرف کل برق کشورهایی مانند ژاپن و حتی ۳۰ برابر مصرف برق ایرلند است.
بر اساس دادههای ارائه شده، میتوان نتیجه گرفت که فناوری هوش مصنوعی همزمان با پیشرفتهای علمی و تکنولوژیک، معضلات زیستمحیطی و انرژی جدی را به همراه داشته است. رشد سریع مصرف انرژی در صنعت چیپسازی، نه تنها محیط زیست را تهدید میکند بلکه میتواند روند دستیابی به اهداف کاهش انتشار گازهای گلخانهای را به تعویق اندازد. نگرانیهای مطرح شده بر مبنای دادههای معتبر، نشان میدهد که اگر استفاده از منابع فسیلی همچنان ادامه یابد، تغییرات اقلیمی به سرعت تشدید میشود.
تحلیلهای کارشناسان به این نکته اشاره دارد که تحول در حوزه انرژی تجدیدپذیر، بخصوص در صنعت نیمههادیها و فناوریهای مرتبط با هوش مصنوعی ضروری به نظر میرسد. در همین حال، طرفداران هوش مصنوعی معتقدند که با گذشت زمان، تکنولوژیهای نوین در حوزههای دیگری مانند فناوریهای ذخیرهسازی انرژی، باتریهای پیشرفته و پنلهای خورشیدی میتوانند بخشی از این نیاز به انرژی عظیم را جبران کرده و به کاهش مصرف کلی انرژی کمک کنند. اما این نکته همچنان تحت عنوان یک “شاید بزرگ” باقی مانده و تغییرات فوری و سیستماتیک در سیاستهای انرژی مورد نیاز است.
رشد چشمگیر انرژی مصرفی و انتشار گازهای گلخانهای در تولید چیپهای هوش مصنوعی، تصویری متفاوت از تحولات فناوری در جهان ارائه میدهد. از یک سو، دستاوردهای هوش مصنوعی نویدبخش کشفیات علمی جدید هستند و از سوی دیگر، فشار فزایندهای بر منابع انرژی و محیط زیست وارد میکنند. در نتیجه، تغییر مسیر به سمت استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر در صنعت نیمههادیها، امری ضروری به شمار میآید تا بتوان از این چالشها به نحو احسن عبور کرد و تعادلی بین پیشرفت فناوری و حفظ محیط زیست برقرار نمود.
این خبر علاوه بر بازتاب وضعیت کنونی، به عنوان هشداری جدی برای سیاستگذاران و صنعتگران عمل میکند تا بتوانند با اتخاذ راهکارهای نوین، تأثیرات منفی زیستمحیطی این فناوری نوظهور را کاهش دهند و آیندهای پایدارتر برای نسلهای آتی رقم بزنند.