در تازه‌ترین اظهارنظر جنجالی، «جفری هینتون» – پدرخوانده هوش مصنوعی – بار دیگر نسبت به رهبران بزرگ فناوری هشدار داد و آنها را «الیگارش» خواند که خطرات این فناوری را کم‌اهمیت جلوه می‌دهند. او در پادکست One Decision با صراحت اعلام کرد به ایلان ماسک و مارک زاکربرگ برای مدیریت ایمن هوش مصنوعی اعتماد ندارد.
هینتون تنها یک چهره را از این انتقادات مستثنا کرد: «دمیس هاسابیس»، مدیرعامل گوگل دیپ‌مایند که به گفته او، واقعاً خطرات را درک می‌کند و برای مقابله با آنها قدم برمی‌دارد. این اظهارات پس از استعفای او از گوگل برای آزادی بیان درباره خطرات بنیادی هوش مصنوعی مطرح شد.
انتقاد تند هینتون از رهبران فناوری؛ ایلان ماسک و مارک زاکربرگ
هینتون با تأکید بر نقش تعیین‌کننده مدیران شرکت‌های بزرگ، گفت بسیاری از افراد در این سازمان‌ها به‌طور علنی خطرات را کم‌اهمیت جلوه می‌دهند. او این رفتار را ناشی از فرهنگ سازمانی تمرکززدایی‌ناشده و رقابتی بی‌حد و مرز دانست. هنگامی که از او پرسیده شد آیا به توانایی ماسک و زاکربرگ برای مدیریت ایمن این فناوری اعتماد دارد، پاسخ داد: «وقتی آنها را الیگارش خواندم، شما پاسخ را دارید.»
واژه «الیگارش» و مفهوم آن در صنعت
با به‌کار بردن واژه «الیگارش»، هینتون رهبران فناوری را به گروه کوچکی تشبیه کرد که قدرت و منابع عظیم را در انحصار دارند. این تعبیر بار ایدئولوژیک قوی دارد و نشان می‌دهد که او این افراد را نه تنها مدیر، بلکه حاکمانی خودسر می‌داند. به باور هینتون، این انحصار ریسک‌های سیستمیک تولید و گسترش سریع‌تر از توان نظارتی را به همراه دارد.
استثنا: نقش دمیس هاسابیس
در میان تمام انتقادات، هینتون دمیس هاسابیس را متفاوت توصیف کرد و گفت: «او واقعاً خطرات را درک می‌کند و می‌خواهد اقدامی انجام دهد.» این تمایز، بی‌تردید، ریشه در سوابق هاسابیس دارد.
تاریخچه مواضع دمیس هاسابیس
دمیس هاسابیس، برنده جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۴، سال ۲۰۱۴ شرکت خود را به گوگل فروخت اما بر ایجاد هیئت نظارت بر اخلاق هوش مصنوعی تأکید داشت. او بارها خواستار تأسیس نهاد نظارتی بین‌المللی شده و در مقاله‌ها و سخنرانی‌هایش به مخاطرات بلندمدت پرداخته است. به نظر می‌رسد هاسابیس تلفیقی از نگرش علمی دانشگاهی و درک عمیق صنعتی را نمایندگی می‌کند.
فرهنگ سازمانی شرکت‌های بزرگ
هینتون معتقد است مشکل اصلی، فرهنگ غالب در فضاهای تحقیق و توسعه‌ی شرکت‌های بزرگ است. او اشاره کرد که حتی در زمان حضورش در گوگل، این مجموعه ترجیح می‌داد او ماندگار بماند و مسائل ایمنی را کم‌اهمیت جلوه دهد. این تجربه شخصی او را به این باور رسانده که برای گفتن حقایق بنیادی باید مستقل عمل کرد.
ویژگی‌های منحصربه‌فرد شخصیت‌ها ازنظر پدرخوانده
| شخصیت | ویژگی برجسته | رویکرد به هوش مصنوعی |
|---|---|---|
| ایلان ماسک | چشم‌انداز تجاری و رقابتی بالا | توسعه سریع و کاربردهای تجاری |
| مارک زاکربرگ | تمرکز بر اکوسیستم‌های اجتماعی دیجیتال | افزایش تعامل کاربران و داده‌محوری |
| دمیس هاسابیس | تأکید بر اخلاق و نظارت سازمانی | حفاظت بلندمدت و ایجاد نهادهای قانون‌گذار |
با توجه به گسترش شتابان مدل‌های زبانی و سیستم‌های هوشمند، به زودی شاهد بهره‌برداری‌های تجاری گسترده‌تر و تمرکز سرمایه در دست گروه‌های کوچکی خواهیم بود. اگر نهادهای نظارتی مستحکم بین‌المللی شکل نگیرد، خطر تسلط انحصاری بر زیرساخت‌های حیاتی فناوری جدی‌تر خواهد شد. آینده هوش مصنوعی در گرو تعامل سازنده دانشگاه، صنعت و دولت است و تنها در چنین توافق سه‌جانبه‌ای می‌توان ضمن حفظ نوآوری، از زیان‌های گسترده جلوگیری کرد.
جمع‌بندی
جفری هینتون با انتقاد از رویکرد الیگارشیک رهبران فناوری، بار دیگر خطرات پنهان گسترش بی‌رویه هوش مصنوعی را یادآور شد و تنها دمیس هاسابیس را به‌عنوان چهره‌ای مسئولیت‌پذیر و متعهد نام برد. او تأکید کرد برای پیشگیری از آسیب‌های گسترده، نیاز به ایجاد نهادهای نظارتی بین‌المللی و فرهنگ همکاری میان دانشگاه، صنعت و دولت هستیم. تنها در سایه این رویکرد چندجانبه می‌توان تضمین کرد که پیشرفت فناوری به سود همه انسان‌ها باشد.
