وقتی مدیرعامل OpenAI، سم آلتمن، از شباهت ایجنت‌های هوش مصنوعی به کارمندان تازه‌کار صحبت می‌کند، گویی پرده از آینده‌ای برمی‌دارد که در آن انسان تنها جستجوگر دانش نخواهد بود. آینده‌ای که در آن هوش مصنوعی نه فقط یک ابزار، بلکه همراهی برای کشف ناشناخته‌ها خواهد بود.
در جهانی که روزبه‌روز وابستگی بیشتری به هوش مصنوعی پیدا می‌کنیم، مفهوم «یادگیری ماشین» تنها به حل معادلات یا تحلیل داده‌ها محدود نمی‌شود. اکنون بحث بر سر خلق دانش است. در جدیدترین اظهارات سم آلتمن، چشم‌اندازی ترسیم شده که در آن ایجنت‌های هوش مصنوعی می‌توانند به جستجو، تحلیل، و حتی تولید ایده‌های علمی نوین بپردازند؛ آن‌هم در زمانی بسیار کمتر از انسان.
به گزارش بیزینس اینسایدر، سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، در جریان سخنرانی خود در کنفرانس Snowflake Summit 2025 با نگاهی آینده‌نگرانه به قابلیت‌های ایجنت‌های هوش مصنوعی، از توانمندی آن‌ها در مشارکت فعال در فرآیند کشف دانش جدید سخن گفت. او بیان کرد که برخی افراد اکنون کار خود را بر مبنای مدیریت مجموعه‌ای از ایجنت‌های هوش مصنوعی بنا کرده‌اند؛ به این معنا که وظایفی را به آن‌ها محول می‌کنند، خروجی‌ها را بررسی می‌کنند، عملکردها را هماهنگ می‌سازند و بازخوردهای لازم را ارائه می‌دهند.
آلتمن در ادامه افزود: «این وضعیت بسیار شبیه همکاری با گروهی از کارمندان تازه‌کار است.» به‌زعم او، ایجنت‌های هوش مصنوعی همچون کارآموزانی هستند که با راهنمایی مناسب، می‌توانند به مرور مسئولیت‌های پیچیده‌تری را برعهده بگیرند.
او همچنین پیش‌بینی کرد که در آینده‌ای نزدیک، به‌ویژه در سال آینده، شاهد آن خواهیم بود که ایجنت‌ها بتوانند در زمینه‌هایی خاص و محدود به کشف دانش جدید و ارائه‌ی راهکارهایی برای حل مسائل دشوار تجاری کمک کنند؛ مسائلی که معمولاً به تحلیل‌های سطح بالا و توانایی تفکر ترکیبی نیاز دارند.
درحالی‌که استفاده از هوش مصنوعی در تحقیقات علمی هنوز با احتیاط و تردیدهایی همراه است، اما نمونه‌هایی نیز وجود دارند که این تردیدها را به چالش می‌کشند. یکی از این نمونه‌ها، پلتفرم Discovery مایکروسافت است؛ پروژه‌ای که با تکیه بر ایجنت‌های هوش مصنوعی طراحی شده و توانسته تنها طی ۲۰۰ ساعت ماده شیمیایی جدیدی برای خنک‌سازی مراکز داده کشف کند. این در حالی است که انسان برای رسیدن به چنین کشفی به چندین سال زمان نیاز دارد.
OpenAI نیز در همین راستا فعالیت‌های گسترده‌ای در توسعه ایجنت‌ها داشته است. یکی از نمونه‌های مهم، Codex است؛ مجموعه‌ای از ایجنت‌های هوش مصنوعی که به برنامه‌نویسان در نوشتن و اصلاح کد کمک می‌کنند. به گفته آلتمن، این ایجنت‌ها هم‌اکنون نیز توسط مهندسان OpenAI در پروژه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اظهارات سم آلتمن نه‌تنها ترسیم‌کننده‌ی آینده‌ی نزدیک هوش مصنوعی در حوزه‌های پژوهش و فناوری است، بلکه بیانگر تغییری عمیق در نوع تعامل انسان با فناوری نیز محسوب می‌شود. اینکه ایجنت‌های هوش مصنوعی به‌عنوان کارمندان تازه‌کار معرفی می‌شوند، تصوری استراتژیک از کاربرد این فناوری را ارائه می‌دهد.
در این دیدگاه، دیگر نیازی نیست ایجنت‌ها تنها ابزارهای پردازش داده باشند. آن‌ها حالا به جایگاه همکاران فکری ارتقا یافته‌اند. این تغییر موقعیت، می‌تواند نحوه‌ی طراحی پروژه‌های علمی، تصمیم‌گیری‌های تجاری و حتی سیستم‌های آموزشی را به‌شدت متحول کند.
نمونه‌ی پلتفرم Discovery اثبات می‌کند که ایجنت‌های هوش مصنوعی، با الگوریتم‌هایی که به‌سرعت هزاران مسیر احتمالی را آزمایش و تحلیل می‌کنند، توانایی ایجاد جهش در روند تحقیق و توسعه را دارند. حال اگر این توانایی‌ها با نبوغ انسانی ترکیب شود، امکان دست‌یابی به نوآوری‌هایی فراتر از تصورات فعلی فراهم می‌شود.
با توسعه پلتفرم‌هایی مانند Codex که به‌صورت فعال در کنار مهندسان استفاده می‌شود، به‌روشنی می‌توان دید که ایجنت‌ها نه در آینده‌ای دور، بلکه همین حالا نیز وارد ساختارهای عملیاتی و اجرایی شده‌اند. درواقع، نقش آن‌ها از ابزار به همکار ارتقاء یافته است.
در مجموع، اظهارات اخیر سم آلتمن نقطه عطفی در نگاه به هوش مصنوعی است؛ جایی که فناوری از نقش ابزاری صرف، عبور کرده و به شریکی فکری در مسیر کشف دانش بدل می‌شود. اگرچه هنوز باید با دقت و نظارت به‌سوی این آینده گام برداشت، اما نشانه‌ها حاکی از آن‌اند که هوش مصنوعی می‌تواند به عنصری فعال در فرآیند خلاقیت، کشف، و توسعه‌ی علمی تبدیل شود.
تا پیش از این، ما از هوش مصنوعی برای تحلیل داده و خودکارسازی وظایف ساده استفاده می‌کردیم. اما حالا، با ورود ایجنت‌هایی که قابلیت تحلیل، استنتاج و پیشنهاد دارند، وارد مرحله‌ای شده‌ایم که شاید بتوان آن را آغاز هم‌زیستی انسان و هوش مصنوعی در مسیر تولید علم دانست.
این مسیر، چالشی بزرگ اما سرشار از فرصت‌های بی‌سابقه خواهد بود.
