اینترنت اشیا در ایران چه جایگاهی دارد؟ این فناوری از چه کاربردهایی برخوردار است؟ امروز تکنولوژی اینترنت اشیاء به‌شدت طرفدار دارد و در کل جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فناوری در ایران نیز مورد استقبال قرار گرفته است.
اینترنت اشیاء نوعی فناوری متشکل از دستگاههای بهم پیوسته است که می‌توانند داده‌های اطراف خود را جمع‌آوری و پردازش کنند. این دستگاه‌ها قادر به اشتراک‌گذاری داده‌ها با یکدیگر یا با سیستم‌های مبتنی بر شبکه ابری هستند. در ادامه با تکنولوژی اینترنت اشیاء، تاریخچه آن در ایران، کاربردها و محصولات مجهز به آن آشنا می‌شوید. پس تا انتهای متن همراه ما باشید.
اینترنت اشیاء؛ تحولی نوین در انقلاب صنعتی
اولین بار اصطلاح اینترنت اشیاء و مفهوم آن در سال 1999 توسط کوین اشتون برای عموم مردم تعریف شد. از آن زمان تاکنون جهان به‌واسطه این تکنولوژی نوین دست‌خوش تغییرات بسیاری شده است. این فناوری که در انقلاب صنعتی چهارم جایگاه ویژه‌ای دارد، توسط کشورهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. در سال‌های اخیر اینترنت اشیا در ایران نیز طرفدارن زیادی پیدا کرده است.
اینترنت اشیا (Internet of Things) که با نام اختصاری IOT نیز شناخته می‌شود، یک شبکه است که از چند دستگاه مختلف ایجاد می‌شود. این دستگاه‌ها با استفاده از حسگرها یا نرم‌افزارهای به‌خصوص قادرند داده‌های اطراف خود را جمع‌آوری کنند. همچنین اتصال آن‌ها به شبکه اینترنت، این قابلیت را ایجاد می‌کند تا به تبادل اطلاعات بپردازند.
این ارتباط و تبادل اطلاعات مابین اشیاء تاثیرات مثبت زیادی روی زندگی انسان‌ها و کسب‌وکارهای مختلف گذاشته است. به همین دلیل محققان و متخصصان زیادی در حال کار روی این فناوری هستند تا بتوانند آن را گسترش دهند.
امروز فناوری IOT در صنایع مختلف و سازمان‌ها قابل استفاده است. این تکنولوژی باعث می‌شود دیگر برای تبادل اطلاعات نیازی به تعامل بین انسان با انسان یا انسان با کامپیوتر نباشد. بلکه دستگاههای هوشمند، اطلاعات را به‌صورت یکپارچه در سراسر شبکه مبادله می‌کنند.
اینترنت اشیا کاربردهای متنوعی برای سازمان‌ها و صنایع دارد که از آن‌ها می‌توان به آسان‌سازی فرآیند تصمیم‌گیری، ساده‌سازی عملیات و در نهایت افزایش بهره‌وری و ارزش کسب‌وکار اشاره کرد.
کشورهایی ازجمله آمریکا، آلمان، چین، هند، سنگاپور و کره جنوبی از همان ابتدای پیداش این تکنولوژی، به استفاده و توسعه آن پرداختند. اینترنت اشیا در ایران نیز طی سال‌های اخیر در بخش‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تاریخچه اینترنت اشیا در ایران؛ نحوه توسعه این تکنولوژی
ایران درحال‌حاضر به‌عنوان بیستومین کشوری شناخته می‌شود که در زمینه استفاده و توسعه فناوری اینترنت اشیا فعالیت دارد. معرفی مفاهیم این تکنولوژی نوین، از اوایل دهه 80 هجری آغاز شد و از همان زمان پروژههای آزمایشی کوچکی در این زمینه استارت خورد.
مهندس رضا راجی که یکی از پیشگامان توسعه این فناوری است و در ایالات متحده زندگی می‌کند، تلاش‌های فراوانی انجام داد تا اینترنت اشیا توسط متخصصین ایرانی مورد استفاده قرار بگیرد. در این زمان فعالان دیگری نیز تلاش کردند تا این تکنولوژی حداقل به‌عنوان یک مفهوم شناخته شود تا در زمان مناسب بتوانند آن را گسترش دهند.
دیگر شخصی که به شناخته‌شدن اینترنت اشیا در ایران کمک کرد، دکتر جلالی استاد برق دانشگاه علم و صنعت بود. این شخص تلاش‌های زیادی انجام داد تا بخش‌های مختلف خصوصی و دولتی با کاربردها و مزایای اینترنت اشیا آشنا شوند و از آن استفاده کنند.
نتیجه این تلاش‌ها بالاخره در سال‌های 1393 و 1934 خود را نشان داد. در این زمان که اینترنت همراه در ایران همه‌گیر می‌شد و علاوه‌بر سازمان‌ها افراد نیز از آن استفاده می‌کردند، بخش‌های دولتی و خصوصی به استفاده از اینترنت اشیا ترغیب شدند.
یکی از مهم‌ترین گام‌های دولتی در حوزه استفاده از اینترنت اشیا در ایران به اواسط دهه 90 خورشیدی برمی‌گردد. در این زمان وزارت نیرو و مرکز مخابرات قراردادی تنظیم کردند که به‌واسطه آن سیستم‌های برقی هوشمند می‌شدند. شرکت‌های خصوصی نیز در دهه 90 به‌تدریج از این تکنولوژی استفاده کردند.
بهطور کلی این تکنولوژی از همان ابتدای پیدایش در ایران مطرح شد اما حدود 15 سال طول کشید تا شرکت‌های دولتی و خصوصی برای استفاده از آن اقدام کنند. البته یکی از مهم‌ترین دلایل طولانی‌شدن این پروسه، کندی اینترنت بود. چراکه فناوری IOT به حداقل اینترنت 4G نیاز دارد.
این درحالی‌است که زیرساخت‌های اینترنت کشور خیلی پیشرفته نبودند و اینترنت نسل چهارم از همان اوایل دهه 90 در شهرهای بزرگ توزیع شد. اگر نسل‌های جدید اینترنت در کشور گسترش پیدا کنند می‌توان به آینده اینترنت اشیا در ایران امیدوار بود. هرچند با همین سرعت نیز روند روبه‌رشدی را تجربه می‌کند.
کاربردهای اینترنت اشیا در ایران؛ بررسی اهمیت‌های توسعه این فناوری
ایران کشوری است که در حوزه‌های مختلف فناوری، نیروهای متخصص و مجرب دارد. اما مشکلات سیاسی و اقتصادی باعث شده زمینه برای رشد این افراد فراهم نباشد. پس نیروهای متخصص باید با تکنولوژی‌های نوین همگام شوند تا بتوانند مسیری هموار برای رشد و توسعه اقتصاد کشور و همچنین پیشرفت خود پیدا کنند.
یکی از فناوری‌های نوین که ورود به آن برای متخصصین حوزه فناوری اطلاعات ایران ضروری به‌شمار می‌آید، اینترنت اشیا است. گسترش این شاخه از فناوری می‌تواند به شناخت مهندسین ایرانی در سطح بین‌الملل کمک کند. این موضوع با وجود تحریم‌ها، اهمیت زیادی دارد.
مرکز گسترش اینترنت اشیا در ایران باید با ارائه راهکارهایی مناسب، به‌دنبال هموار کردن مسیر شرکت‌های خصوصی و حتی دولتی برای گام نهادن در مسیر استفاده از تکنولوژی IOT باشد. در ادامه اهمیت استفاده از این تکنولوژی بهطور مفصل‌تر و با توجه به نکات مهم بیان می‌شود.
توسعه اینترنت اشیا در ایران؛ کسب سود و دور زدن تحریم‌ها
اینترنت اشیاء بخش مهمی از بازارهای جهانی را به‌خود اختصاص داده است و سالانه شاهد رشد آن هستیم؛ به‌طوری که احتمال می‌رود نزدیک به 3درصد از بازار تولید ناخالص جهان را به خود اختصاص دهد. این یعنی یک شرایط ویژه برای کشورهای درحال‌توسعه تا بتوانند خود را در سطح جهان نشان دهند.
کشورهای عربستان، امارات و ترکیه در بخش آسیا سهم بزرگی از بازار اینترنت اشیاء را از آن خود کرده‌اند. درحالی‌که ایران با موقعیت جفرافیایی ویژه و متخصصین خبره‌ای که دارد می‌تواند نقش خود را در این بازار پررنگ کند. تخصص در این حوزه به ایران کمک خواهد کرد تحریم‌ها را دور بزند و سود خوبی به‌دست بیاورد.
توسعه اینترنت اشیا در ایران، راهکاری برای توسعه بهداشت و سلامت
ایران شهری با چندین کلان‌شهر است که در بسیاری از این شهرها مشکلاتی اعم‌از آلودگی هوا، ترافیک، مدیریت بهینه شهری، سلامت و بهداشت وجود دارد. یکی از روش‌های کاربردی برای کنترل و مدیریت این مشکلات استفاده از اینترنت اشیاء است.
دستگاههای مجهز به اینترنت اشیا و گجت‌های هوشمند، با اتصال به شبکه و تعامل اطلاعات می‌توانند در بخش‌های مختلف مانند حوزه سلامت، بهداشت و پیشگیری به مدیران کمک کنند تا برنامه‌ریزی بهتری برای توسعه شهر داشته باشند.
حل مشکلات شهری در ایران با کمک اینترنت اشیاء
یکی از جنبه‌های مهمی که هر کشور باید به آن توجه کند، حمل‌ونقل شهری است. در ایران حمل‌ونقل به‌خصوص در کلانشهرها همواره یک معضل به‌حساب می‌آید. چراکه بسیاری از خودروها فرسوده هستند و علاوه‌بر مصرف زیاد سوخت فسیلی، باعث آلودگی هوا می‌شوند.
اینترنت اشیاء در این زمینه نیز کمک‌رسان است. اتومبیل‌های خودران از دسته محصولاتی هستند که با اتصال به شبکه می‌توانند نقش به‌سزایی در بهبود فرآیند حمل‌ونقل، کاهش مصرف سوخت و انرژی داشته باشند. اهمیت دادن به این تکنولوژی نوین در ایران می‌تواند به حل مشکلات شهری و حمل‌ونقل کمک کند.
معرفی شرکت های اینترنت اشیا در ایران
اهمیت و کاربردی که اینترنت اشیا در جنبه‌های مختلف زندگی انسان‌ها دارد باعث شد شرکت‌های مختلفی در سراسر جهان برای توزیع و و گسترش این شاخه از فناوری تاسیس شود. ایران نیز کشوری است که از همان ابتدا شروع به آموزش مفاهیم اینترنت اشیا کرد تا با محیا شدن شرایط مطلوب بتواند شرکت‌های مختلفی برای فعالیت در این زمینه تاسیس کند.
شرکت‌های فعال در حوزه اینترنت اشیا علاوه‌بر اینکه به گسترش این شاخه از فناوری کمک می‌کنند، باعث مدیریت بهتر می‌شوند. در ادامه با شرکت‌هایی که خدمات اینترنت اشیا را ارائه می‌دهند آشنا می‌شوید.
لینکپ؛ شرکتی فعال در حوزه هوشمندسازی ساختمان
یکی از مهم‌ترین دلایل محبوبیت فناوری اینترنت اشیا، هوشمندسازی خانه، محیط کار و دیگر ساختمان‌ها است. شرکت لینکپ بهطور تخصصی در این زمینه فعالیت دارد. این شرکت خدمات متنوعی ارائه می‌دهد و از جدیدترین راهکارهای فناوری IOT استفاده می‌کند. با استفاده از نرم‌افزار اختصاصی این شرکت یعنی Linkap Smart می‌توان به‌راحتی گجت‌ها را مدیریت کرد.
شرکت پاناک؛ استارتاپی برای پایش شرایط محیط
پاناک استارتاپ مطرح دیگری است که در حوزه پایش شرایط محیطی با استفاده از اینترنت اشیاء فعالیت دارد. محیط‌هایی که نیاز به کنترل دما، رطوبت و مواردی از این قبیل دارند می‌توانند از خدمات اینترنت اشیا شرکت پاناک استفاده کنند. معمولا داروخانه‌ها و آزمایشگاه از این سرویس استفاده می‌کنند تا هزینه‌های جانبی خود را کاهش دهند.
شرکت نینکس؛ ارائه‌دهنده خدمات مراقبت دائم از کودکان
با توجه به اینکه نوزادان و حتی کودکان توانایی بیان علائم خود را ندارند و این موضوع ممکن است سلامت و حتی جان آن‌ها را به‌خطر بیندازد، استفاده از دستگاههای هوشمند برای آن‌ها که قادر به اندازه‌گیری ضربان قلب، تب، نرخ تنفس و دیگر علائم حیاتی هستند، ضروری است.
شرکت نینکس با بهره‌مندی از سرویس‌های اینترنت اشیا در ایران این دستگاه کاربردی را تولید کرده است. این دستگاه بهطور دائم علائم کودک را اندازه‌گیری می‌کند. درصورتی‌که نشانه‌ای از بیماری در بدن کودک وجود داشته باشد، دستگاه قادر است پیام اخطاری روی موبایل والدین ارسال کند.
شرکت باینو؛ راهکاری برای خرید هوشمند
یکی دیگر از انواع اینترنت اشیا که راحتی افراد را فراهم می‌کند و خیلی مورد استقبال قرار گرفته، امکان خرید هوشمند است. شرکت باینو فروشگاه‌های هوشمندی برای قراردادن در ساختمان‌های اداری، شرکت‌های خصوصی، دولتی و سازمان‌ها تولید کرده است. این فروشگاه‌ها با کارت باز می‌شوند ونیازی به حضور فروشنده ندارند.
بررسی آینده اینترنت اشیا در ایران؛ این تکنولوژی قابلیت رشد دارد؟
برای اینکه متوجه شویم اینترنت اشیا قابلیت توسعه در ایران را دارد یا خیر، باید به بررسی موارد مختلف بپردازیم. یکی از مهم‌ترین این موارد مقایسه روند رشد درآمدی این فناوری در ایران با روند رشد جهانی آن است.
برای اینکه اینترنت اشیا بتواند ازنظر درآمد، روندی روبه‌رشد داشته باشد و با روند جهانی همراه شود، لازم است از این تکنولوژی در صنایع استفاده شود. این کار فرصت رشد زیادی به تکنولوژی اینترنت اشیا می‌دهد و ازطرف‌دیگر باعث تسهیل فرآیندهای مختلف در صنایع می‌شود.
ازطرف‌دیگر شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنت اشیا در ایران با هوشمندسازی صنایع می‌توانند به کسب درآمد بپردازند و با این کار به رشد اقتصادی کشور کمک کنند. البته برای رسیدن به این جایگاه باید صنایع بهطور کامل اینترنت اشیا را بپذیرند و از کارایی‌های آن مطلع باشند.
یکی از صنایعی که می‌تواند به رشد اینترنت اشیا کمک کند، خودرو است. البته تاکنون سیاست‌گذاری درستی برای آن انجام نشده و هنوز قوانینی برای کاهش مصرف سوخت در صنعت خودرو و ضرورت تولید اتومبیل‌های خودران وضع نشده است.
ازاین‌رو نمی‌توان امیدوار بود که صنعت خودرو به رشد اینترنت اشیا کمک می‌کند. البته این تکنولوژی در بخش سنجش رفتار رانندگان و میزان همکاری آن‌ها با شرکت بیمه به‌کار برده می‌شود. دستگاههای مجهز به اینترنت اشیا می‌توانند با بررسی نحوه رانندگی، مبلغ بیمه را مشخص کنند.
اینترنت اشیا می‌تواند در صنایع مرتبط با مصرف انرژی مورد استفاده قرار بگیرد. با این کار مسئولین مربوط می‌توانند داده‌های به‌روز را در لحظه بررسی کنند و تصمیم‌های مدیریتی بهتری بگیرند. با این کار احتمال اینکه از انرژی به‌درستی استفاده شود و مشکل قطعی برق کاهش پیدا کند. افزایش می‌یابد.
بهطور کلی دولت باید سیاست‌گذاری جدی‌تری درخصوص اینترنت اشیا و توسعه آن داشته باشد. همچنین باید بودجه بیشتری برای هوشمندسازی شهرها صرف کند. اما هنوز آن‌طور که باید به این مسائل رسیدگی نمی‌کند.
البته نباید تلاش شرکت‌های خصوصی را نادیده گرفت. درحال‌حاضر این نوع فناوری توسط شرکت‌های خصوصی و برخی موسسات دولتی در بخش کشاورزی، برنامه‌نویسی، پتروشیمی، حمل‌ونقل و هوشمندسازی منازل ارائه می‌شود. درصورتی‌که صنایع به استفاده از فناوری IOT ترغیب شوند و از مزایای آن اطلاع داشته باشند، قطعا فناوری اینترنت اشیا در ایران آینده درخشانی خواهد داشت.
بازار کار اینترنت اشیا در ایران چگونه است؟
با توجه به اینکه ایران از دهه پیش بهطور جدی وارد حوزه‌های مختلف فناوری آی‌اوتی شده است، می‌توان انتظار داشت بازار کار این تکنولوژی رونق پیدا کند. به‌خصوص اینکه مردم در سراسر جهان به‌دنبال استفاده از جدیدترین دستگاههای مجهز به اینترنت اشیا هستند.
یکی از مهم‌ترین حوزه‌های IOT که بازار کار خوبی دارد، طراحی خانه‌های هوشمند است. در این خانه‌ها تمامی وسایل بدون دخالت انسان و به‌صورت هوشمند کار می‌کنند. کسب تخصص درزمینه IOT به مهندسان حوزه فناوری این امکان را می‌دهد تا آینده شغلی خوبی برای خود بسازند.
لازم است این نکته یادآوری شود که با اختراع ماشین بخار، بسیاری از افراد تصور می‌کردند که شغل آن‌ها نابود می‌شود. هرچند بسیاری از مشاغل دستی با وجود ماشین بخار بهطور کامل حذف شدند، اما فرصت‌های شغلی جدیدی به‌جود آمد که آینده بهتری داشتند.
اینترنت اشیا در ایران و سایر کشورها همین گونه عمل می‌کند. یعنی این تکنولوژی علاوه‌بر تسهیل شرایط زندگی با حذف برخی مشاغل سخت و آسان‌سازی فرآیندها، یه ایجاد شغل‌های جدید کمک می‌کند.
معرفی پروژه های اینترنت اشیا در ایران
کاربردها و مزایای اینترنت اشیا باعث شد تا پروژههای مختلفی در کشور اجرا شود که زیرساخت همه آن‌ها استفاده از اینترنت اشیا است. با آموزش اینترنت اشیا و کسب تخصص در این زمینه، شما نیز می‌توانید سهمی در این پروژه‌ها داشته باشید. از پروژههای درحال اجرا و مواردی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
به‌کارگیری فناوری اینترنت اشیا در سامانه هوشمند حمل‌ونقل
یکی از مهم‌ترین پروژههای داخلی اینترنت اشیا، هوشمندسازی سامانه حمل‌ونقل شهری است. با کمک فناوری IOT می‌توان اطلاعات به‌روز را در اختیار رانندگان و شهروندان قرار داد تا بهترین مسیر را انتخاب و از مصرف بی‌رویه سوخت جلوگیری کنند.
از کاربردهای دیگر اینترنت اشیا در حوزه حمل‌ونقل می‌توان به ارزیابی سلامت خودروها، فرمان‌های اضطراری با تلفن همراه، پرداخت آنلاین عوارض بدون توقف در بزرگراه و سیستم ضد سرقت اشاره کرد. البته این موارد همگی ابتدای مسیری هستند که سیستم حمل‌ونقل را دگرگون می‌کند.
خدمات اینترنت اشیا در بخش سلامت
پروژههای مهم دیگری که با استفاده از اینترنت اشیا درحال گسترش هستند مربوط به حوزه سلامت می‌شوند. با کمک این فناوری می‌توان از دستگاههای پیشرفته برای بررسی همیشگی علائم حیاتی استفاده کرد تا افراد سالم، بیمار و در معرض بیماری بتوانند با اولین نشانه مریضی، به پزشک مراجعه کنند.
اینترنت اشیا با دستگاههای کاربردی به افراد مسن کمک می‌کند که بتوانند مستقل زندگی کنند. همچنین برخی دستگاه‌ها داده‌های مرتبط با وضعیت فیزیولوژیکی افراد را جمع‌آوری می‌کنند تا تشخیص بیماری آسان‌تر شود.
پروژههای اینترنت اشیا در بخش کشاورزی
دستگاههای هوشمند می‌توانند با بررسی میزان سلامت خاک، رطوبت، دما و آب به کشاورزان کمک کنند تا با کشت در حاصل‌خیزترین زمین‌ها، سود خوبی به‌دست بیاورند. این دستگاه‌ها به بهره‌وری از منابع طبیعی کمک می‌کنند.
محصولات مجهز به اینترنت اشیا در ایران
مرکز گسترش اینترنت اشیا در ایران در طول این سال‌ها به تولید و معرفی دستگاههای مجهز به حسگرها و نرم‌افزاهای هوشمند شده پرداخته است. از مهم‌ترین محصولات مجهز به فناوری IOT که قابلیت اتصال به شبکه را دارند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سیستم‌های امنیتی هوشمند مانند دوربین‌های مداربسته
- لامپ‌های هوشمند
- یخچال‌های هوشمند
- ساعت هوشمند
- حسگرهای گاز
- حسگر دما و رطوبت
- حسگر حرکتی
- مچ‌بند هوشمند
- کنترل‌کننده دمای هوشمند
- دستگاههای ردیابی هوشمند
- دستگاههای اندازه‌گیری هوشمند
- سنسور دود
پیشنهاد ویرایشگر نت باز 360: اینترنت اشیا چیست؟ انواع، کاربردها، مزایا و ویژگی ها
جمع‌بندی
اینترنت اشیا در ایران از اواسط دهه 90 شروع به فعالیت کرد و پیش‌از آن تنها به مفاهیم پایه پرداخته می‌شد. این فناوری درحال‌حاضر روندی رو به رشد دارد و می‌توان امیدوار بود بخش‌های دولتی و خصوصی با به‌کارگیری این فناوری در بخش‌های مختلف ازجمله صنایع، حمل‌ونقل شهری، سلامت، بهداشت، کنترل آلودگی هوا و مصرف انرژی به بهبود وضعیت آن‌ها کمک کنند.
البته برای دستیابی به این موارد باید وضعیت زیرساخت‌های اینترنت بهبود یابد. همچنین باید گفت بازار کار این فناوری خوب است و افراد با کسب تخصص در حوزه IOT می‌توانند آینده شغلی خود را با توجه به تغییراتی که به‌وجود می‌آید، تضمین کنند.
