اوپن‌ای‌آی تنها یک روز پس از جایگزینی GPT-4o با GPT-5، به‌دنبال واکنش شدید کاربران، دسترسی به مدل قدیمی GPT-4o را دوباره در اختیار مشترکان پولی ChatGPT قرار داد. این بازگشت سریع نشان‌دهنده فشار کاربران و اهمیت «شخصیت» و کنترل کاربری در پذیرش به‌روزرسانی‌های بزرگ است.
سم آلتمن اعلام کرد کاربران طرح Plus می‌توانند مجدداً GPT-4o را انتخاب کنند و شرکت میزان استفاده را زیر نظر خواهد گرفت تا درباره ادامه پشتیبانی از مدل‌های قدیمی تصمیم بگیرد. همزمان، او وعده بهبود شفافیت و افزایش محدودیت‌های استفاده برای GPT-5 را داده است.
بازگشت GPT-4o چه‌گونه رخ داد؟
اوپن‌ای‌آی پس از عرضه GPT-5 به‌عنوان مدل پیش‌فرض، به‌طور موقت منوی انتخاب مدل را حذف و کاربران را به‌صورت خودکار به GPT-5 هدایت کرد. این تصمیم ظرف ۲۴ ساعت با موجی از نارضایتی روبه‌رو شد و واکنش‌ها شرکت را وادار به بازگشت گزینه انتخاب برای کاربران Plus کرد.
واکنش کاربران و ابراز احساسات
بسیاری از کاربران در انجمن‌ها و شبکه‌های اجتماعی واکنش نشان دادند؛ برخی GPT-4o را «صمیمی‌تر» و «شخصی‌تر» توصیف کردند و حذف آن را معادل از دست‌دادن یک دوست خواندند. تعدادی نیز به‌خاطر تغییر ناگهانی کنترل مدل، اشتراک پلاس خود را لغو یا تهدید به لغو کردند.
چه مشکلی در GPT-5 وجود داشت؟
گرچه GPT-5 با وعده بهبود در نوشتن و کدنویسی معرفی شد، کاربران و ناظران گزارش کردند که پاسخ‌ها گاهی کوتاه‌تر، کندتر و در بعضی موارد کم‌دقت‌تر از نسخه‌های پیشین بودند. نمونه‌های خطا و ناهماهنگی در کارهای ساده به‌سرعت در رسانه‌ها و انجمن‌ها منتشر شد.
موضع رسمی اوپن‌ای‌آی و آلتمن
سم آلتمن در پاسخ مستقیم به کاربران گفت که شرکت «می‌خواهد داده‌ها را درباره‌ی راهبردهای تصمیم‌گیرنده جمع‌آوری کند» و دسترسی مجدد GPT-4o برای Plus فراهم شده است تا تصمیم درباره پشتیبانی بلندمدت مبتنی بر واقعیت‌های کاربردی اتخاذ شود. او همچنین وعده داده است که شفافیت درباره اینکه کدام مدل به یک پرسش پاسخ می‌دهد افزایش یابد.
پیامدهای فنی و محصولی
-
حذف منوی انتخاب مدل تجربیات کاری و گردش‌کارهای تخصصی را مختل کرد، چون توسعه‌دهندگان و کاربران حرفه‌ای تابع رفتار مشخص مدل‌ها بودند.
-
بازگشت GPT-4o نشان می‌دهد که «یک‌سوم‌گرایی» در عرضه مدل‌ها می‌تواند به پس‌رفت اعتماد منجر شود.
-
افزایش محدودیت‌ها و اعمال امتیازات متغیر برای GPT-5 بخشی از تلاش اوپن‌ای‌آی برای مدیریت بار و کیفیت پاسخ است.
این رخداد بیش از آنکه صرفاً یک مشکل فنی باشد، یک بحران طراحی محصول و تجربه کاربری بود. کاربران، به‌ویژه کسانی که تعامل روزمره و بلندمدت با چت‌بات‌ها دارند، به «تمدید شخصیت» و ثبات رفتار مدل‌ها واکنش عاطفی نشان می‌دهند؛ چیزی که تیم‌های فنی اغلب دست‌کم می‌گیرند.
از منظر فنی، دو عامل باید همزمان مدیریت شود: بهبود کیفیت مدل جدید (کاهش خطا و افزایش ثبات پاسخ‌ها) و حفظ قابلیت «قابلیت انتخاب» برای کاربری که به مدل مشخصی وابسته است. اگر اوپن‌ای‌آی فقط بر ارتقای معماری GPT-5 تمرکز کند و کنترل انتخاب را محدود نگه دارد، احتمال ریزش کاربران وفادار و افزایش ناراحتی عمومی بیشتر است.
پیش‌بینی منطقی: اوپن‌ای‌آی به‌طور موقت دسترسی به مدل‌های قدیمی را حفظ خواهد کرد و در پی آن نسخه‌های میانی یا گزینه‌های «گرم‌تر/صمیمی‌تر» برای GPT-5 معرفی می‌شوند تا شکاف شخصیتی مدل‌ها پر شود. در بازهٔ سه تا شش ماه آینده، انتظار می‌رود:
-
شفاف‌سازی بیشتر دربارهٔ روتر تصمیم‌گیرنده (که کدام زیرمدل کی و چرا انتخاب می‌شود).
-
به‌کارگیری تنظیمات شخصی‌سازی ساده برای کاربران پلاس (مثلاً «گرم/خنثی/تخصصی»).
-
بازنگری در سیاست‌های حذف مدل‌ها و اطلاع‌رسانی زمان‌بندی‌دار برای جلوگیری از شوک به کاربران.
این سناریوها همسو با تجربه تاریخی پذیرش فناوری‌های تعاملی است: کیفیت خام مهم است، اما قابلیت «کنترل و آشنایی» کاربر اغلب نکتهٔ تعیین‌کنندهٔ پذیرش درازمدت خواهد بود.
جمع‌بندی
اوپن‌ای‌آی ظرف ۲۴ ساعت پس از عرضه GPT-5 به‌دلیل موجی از نارضایتی کاربران، دسترسی به GPT-4o را مجدداً برای مشترکان پلاس فعال کرد؛ این وقفه نشان داد که بهبود فنی به‌تنهایی کافی نیست و حفظ شفافیت، قابلیت انتخاب و «شخصیت» مدل‌ها برای کاربران حیاتی است.
