در اتفاقی مهم که بار دیگر موضوع امنیت دادهها را به صدر اخبار تکنولوژی بازگرداند، نهاد حفاظت از دادههای آلمان رسماً از اپل و گوگل خواسته اپلیکیشن هوش مصنوعی دیپسیک (DeepSeek) را از فروشگاههای خود حذف کنند. این درخواست بهدلیل نگرانی از انتقال غیرقانونی دادههای کاربران به چین مطرح شده و ممکن است تبعات گستردهای برای سیاستهای اپاستورها و اپلیکیشنهای ساخت چین در پی داشته باشد.
این اقدام پس از آن صورت میگیرد که ایتالیا نیز بهدلیل مشابهی دیپسیک را از فروشگاههای اپلیکیشن خود حذف کرده بود. حالا آلمان، دومین کشور بزرگ اتحادیه اروپا، نیز با جدیت خواهان حذف این برنامه شده و بر لزوم رعایت قوانین سختگیرانه اتحادیه اروپا در حوزه حریم خصوصی تأکید کرده است.
نهادهای ناظر اروپا در برابر چین
کمیسر حفاظت از دادهها و آزادی اطلاعات شهر برلین، مایک کمپ، مستقیماً به اپل و گوگل هشدار داده که اپلیکیشن دیپسیک دادههای کاربران را بهصورت غیرقانونی به چین ارسال میکند. به گفتهی او، هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد دادههای کاربران مطابق با مقررات سختگیرانه اتحادیه اروپا محافظت میشوند.
در بیانیهی کمپ آمده که دیپسیک از ارائهی شواهد قابل قبول دربارهی نحوهی پردازش دادهها خودداری کرده است و این موضوع بهتنهایی، کافی است تا اپلیکیشن مورد نظر از فروشگاههای دیجیتال این دو شرکت حذف شود.
بیتوجهی دیپسیک به هشدارهای قبلی
پیش از این، دفتر حفاظت از دادههای برلین از شرکت چینی توسعهدهنده دیپسیک خواسته بود در صورت انتقال دادهها به خارج از اتحادیه اروپا، الزامات قانونی این حوزه را رعایت کند. اما این درخواستها از سوی شرکت نادیده گرفته شده و هیچ اقدام مشخصی برای شفافسازی صورت نگرفته است.
این بیتوجهی در حالی رخ داده که کشورهای اروپایی نسبت به فعالیت اپهای دارای ارتباط مستقیم با نهادهای چینی حساسیت بالایی دارند و انتقال دادهها به خاک چین بهویژه بدون نظارت، یکی از خطوط قرمز آنان محسوب میشود.
تکرار سناریوی ایتالیا در آلمان؟
ایتالیا پیش از آلمان، قدم مشابهی برداشته و اپلیکیشن دیپسیک را از مارکتهای خود حذف کرده بود. حالا بهنظر میرسد آلمان نیز قصد دارد همین مسیر را ادامه دهد؛ موضوعی که میتواند جرقهای برای واکنش زنجیرهای دیگر کشورها در اتحادیه اروپا باشد.
گزارشهای نهادهای مدافع حریم خصوصی نشان میدهد اپلیکیشن دیپسیک دادهها را نهتنها در چین ذخیره میکند بلکه تمامی فعالیتهای پردازشی و تحلیلی نیز از همان کشور انجام میشود. این مسئله، کنترل و نظارت را تقریباً غیرممکن میکند.
سکوت اپل و گوگل
با وجود هشدارهای صریح نهادهای رسمی آلمان، هنوز هیچکدام از دو شرکت اپل و گوگل واکنشی نسبت به این موضوع نشان ندادهاند. این سکوت میتواند به معنای بررسی داخلی، یا به تعویق انداختن تصمیمگیری نهایی تا روشنتر شدن ابعاد ماجرا باشد.
با توجه به حساسیت افکار عمومی و فشارهای بینالمللی، انتظار میرود در روزهای آینده موضعگیری صریحتری از سوی این دو غول فناوری صورت گیرد.
ویژگیهای کلیدی اپلیکیشن دیپسیک و نگرانیها
ویژگی | توضیح |
---|---|
نوع اپلیکیشن | هوش مصنوعی با قابلیتهای پردازش متنی |
محل فعالیت سرورها | کشور چین |
نحوه انتقال داده | بدون شفافسازی دقیق، ادعای ارسال مستقیم به چین |
پاسخگویی به قوانین اروپا | ناتوان در ارائهی شواهد قانونی مطابق با GDPR |
سابقه قبلی | حذف از فروشگاههای ایتالیا |
بررسیها نشان میدهد که تمرکز اتحادیه اروپا بر حفاظت از دادههای کاربران با ورود اپلیکیشنهایی مانند دیپسیک وارد مرحلهی جدیدی شده است. با توجه به وابستگی روزافزون کاربران به اپهای هوش مصنوعی و در عین حال، پیچیدگیهای انتقال داده در فضای دیجیتال، کشورها چارهای جز بازنگری در نحوهی تایید و نظارت ندارند.
اگر اپل و گوگل در برابر این فشارها تسلیم شوند و اپلیکیشن دیپسیک را حذف کنند، این تصمیم میتواند الگویی برای حذف سایر اپهای مشکوک نیز شود. همچنین ممکن است زمینهساز قوانین سختگیرانهتری برای اپلیکیشنهای خارجی گردد. از سوی دیگر، اگر سکوت ادامه یابد یا این اپلیکیشن همچنان فعال باقی بماند، احتمالاً واکنشها شدیدتر شده و حتی پای نهادهای قضایی نیز به ماجرا باز خواهد شد.
جمعبندی
درخواست رسمی آلمان برای حذف اپلیکیشن دیپسیک از فروشگاههای اپل و گوگل بهدلیل انتقال غیرقانونی دادهها به چین، نقطهی عطفی در تقابل اروپا با خدمات دیجیتال غیرشفاف است. سکوت اپل و گوگل در این مرحله، فضای مبهمی ایجاد کرده و ممکن است بزودی با تصمیمهای مهمتری همراه شود. این پرونده میتواند تأثیر عمیقی بر آیندهی حضور اپهای چینی در اروپا داشته باشد.