هوش مصنوعی آمازون؛ نجات‌بخش یا حذف‌کننده؟

درحالی‌که آمازون به‌سرعت به‌سوی تحول دیجیتال و بهره‌گیری از هوش مصنوعی مولد حرکت می‌کند، حالا دیگر این تغییرات فقط به نفع پیشرفت فنی نیست؛ بلکه مستقیماً بر ساختار نیروی انسانی این غول فناوری تأثیر گذاشته‌اند. مدیرعامل آمازون، اندی جسی، رسماً اعلام کرده است که برخی از نقش‌های شغلی در این شرکت، به دلیل اتوماسیون مبتنی بر هوش مصنوعی، در حال حذف هستند.

با وجود این هشدار صریح، جسی لحن کاملاً تاریکی ندارد؛ او به فرصت‌های جدیدی اشاره می‌کند که هوش مصنوعی می‌تواند ایجاد کند. اما سؤالی که باقی می‌ماند این است: آیا این “فرصت‌های جدید” واقعاً برای همه در دسترس خواهند بود یا فقط برای متخصصانی که خود را با موج تازه تکنولوژی هماهنگ کرده‌اند؟

کاهش تدریجی نیروی انسانی در آمازون

اندی جسی در تازه‌ترین مصاحبه‌اش با CNBC به‌صراحت اعلام کرده که روند کاهش نیروی انسانی در آمازون، نه فقط موقتی بلکه بخشی از یک تحول ساختاری است. وی گفته است همان‌طور که در هر انقلاب فناورانه‌ای رخ می‌دهد، کارهایی که توسط ماشین انجام می‌شوند، دیگر نیازی به نیروی انسانی نخواهند داشت.

این خبر در ادامه یادداشتی منتشر شد که جسی در آن تأکید کرده بود نقش‌های اداری به‌مرور کمتر و کمتر خواهند شد. البته آمازون دلیل این تغییر را «افزایش بهره‌وری» اعلام کرده و آن را بخشی از حرکت به‌سوی استفاده از عامل‌های نرم‌افزاری و هوش مصنوعی مولد دانسته است.

بر اساس آمار منتشرشده، آمازون از سال ۲۰۲۲ تاکنون بیش از ۲۷ هزار موقعیت شغلی را حذف کرده است. در ماه‌های اخیر نیز اخراج‌های هدفمندی در بخش‌های خرده‌فروشی و سخت‌افزار انجام داده است. با این حال، جسی می‌گوید در حوزه‌هایی مانند هوش مصنوعی، رباتیک و فناوری‌های پیشرفته همچنان جذب نیرو ادامه خواهد داشت.

این موضوع به‌روشنی نشان می‌دهد که اگرچه برخی شغل‌ها در حال ناپدید شدن‌اند، در سوی دیگر، فرصت‌هایی پدیدار می‌شوند که البته تخصص و مهارت‌های متفاوتی را می‌طلبند.

مزایا و وعده‌های فناوری برای کارمندان

مدیرعامل آمازون در کنار اعلام خبر کاهش نیرو، سعی کرد تصویری مثبت نیز از آینده ترسیم کند. او معتقد است استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند کارهای تکراری را حذف کرده و شغل‌ها را جذاب‌تر سازد. همچنین، کارکنان با کمک این فناوری می‌توانند خدماتی سریع‌تر و بهتر از گذشته ارائه دهند.

به‌گفته جسی، هدف این تغییرات تنها کاهش هزینه نیست، بلکه ایجاد فضایی نوآورانه است که در آن کارکنان بتوانند بر خلق ارزش تمرکز کنند.

ترس فراگیر در میان نیروی کار

آمازون تنها نیست؛ بسیاری از غول‌های فناوری با تکیه بر هوش مصنوعی، دست به تعدیل نیرو زده‌اند. همین روند باعث شده حس ناامنی شغلی در میان کارکنان این صنعت افزایش یابد. آن‌قدر که حتی پدرخوانده هوش مصنوعی به مردم پیشنهاد کرده است به‌جای تکیه بر شغل‌های اداری، به یادگیری مشاغل یدی مانند لوله‌کشی فکر کنند.

واقعیت این است که نگرانی‌ها در مورد آینده کاری نیروی انسانی در عصر هوش مصنوعی، روزبه‌روز جدی‌تر می‌شود و روند فعلی آمازون، نمودی واضح از این دگرگونی است.

تحلیل روند فعلی آمازون نشان می‌دهد که این شرکت صرفاً به دنبال جایگزینی نیروهای انسانی با فناوری نیست، بلکه در حال بازتعریف کل زنجیره ارزش نیروی کار خود است. حرکت به‌سمت استفاده گسترده از هوش مصنوعی، از یک سو هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، و از سوی دیگر، کارایی و سرعت را بالا می‌برد. اما این‌که کارمندان فعلی بتوانند خود را با این تغییرات وفق دهند، نیازمند آموزش و بازمهارت‌آموزی فوری است.

از سوی دیگر، این روند می‌تواند محرکی برای بازارهای آموزشی، مهارت‌آموزی دیجیتال، و خدمات مشاوره شغلی باشد. اگر دولت‌ها و نهادهای آموزشی بتوانند همگام با تحولات حرکت کنند، شاید این گذار شغلی تبدیل به یک فرصت جهانی برای تحول حرفه‌ای شود.

جمع‌بندی

آمازون با تکیه بر هوش مصنوعی به‌دنبال بازسازی نیروی کار خود است؛ این موضوع موجب حذف هزاران شغل شده اما درعین‌حال فرصت‌هایی تازه نیز ایجاد کرده است. مدیرعامل آمازون بر این باور است که اتوماسیون می‌تواند به جذاب‌تر شدن مشاغل و افزایش بهره‌وری کمک کند، اما این تغییرات بدون هزینه نخواهد بود. آینده کاری در این شرکت، و به‌طور کلی در صنعت فناوری، به سرعت در حال تغییر است و تنها کسانی موفق خواهند بود که خود را با این تحولات هماهنگ کنند.