پیشرفت تکنولوژی از گذشته تا امروز زندگی ما را دچار تحولاتی زیادی کرده است. اگر سن کمی دارید احتمالا نتوانید زندگی بدون موبایل و اینترنت را تصور کنید. این در حالی است که اولین موبایل حدودا 50 سال پیش اولین به تولید انبوه رسید و تا آن زمان خیلی‌ها از وجود این وسیله خبر نداشتند.
پیشرفت تکنولوژی چیزی نیست که یک شبه رخ داده باشد. بلکه فرآیندهای مختلف در طول تاریخ بشریت ما را به این جایی که هستیم رسانده‌اند. البته بیشترین رشد تکنولوژی در عصر جدید اتفاق افتاده است. در ادامه با عصرهای مختلف زندگی بشر و چگونگی توسعه فناوری در آن‌ها آشنا می‌شوید. پس تا انتهای متن همراه ما باشید.
پیشرفت تکنولوژی از گذشته تا امروز؛ بررسی مراحل این مسیر پر پیچ و خم
تکنولوژی که درحال‌حاضر به چشم می‌بینید، حاصل گذشت چندین قرن است. یعنی انسان از همان ابتدای پیدایش تاکنون همواره در مسیر توسعه بوده است. البته که فناوری مدرن امروز نسبت به چیزی که در گذشته وجود داشت تفاوت‌های چشمگیری دارد، اما اگر انسانها این مسیر پر پیچ‌وخم را طی نمی‌کردند، هرگز به جایگاهی که امروز دارند نمی‌رسیدند.
به‌طور کلی تکنولوژی را می‌توان اطلاعاتی دانست که بشر در طول تاریخ به‌دست آورده است. از عصرهای مختلف زندگی انسانها که هرکدام به نوعی باعث پیشرفت تکنولوژی و رسیدن آن به نقطه کنونی شده‌اند می‌توان موارد زیر اشاره کرد.
- عصر پیش از مکانیک
- عصر مکانیک
- عصر الکترومکانیک
- عصر الکتریک
برای اینکه تغییرات زمان حال را درک کنید و بدانید که پیشرفت تکنولوژی از گذشته تا امروز حاصل جمع‌آوری علم و دانش در دوره‌های مختلف است، باید هرکدام از این عصرها و تاثیراتی را که روی گسترش فناوری داشته‌اند، به‌طور کامل بررسی کنید.
عصر پیش‌از مکانیک؛ قدیمی‌ترین عصر تکنولوژی
احتمالا با خود بگویید که پیش‌از عصر مکانیک، چه فناوری می‌تواند وجود داشته باشد؟ آن‌هم در دوره‌ای که انسانها با استفاده از سنگ‌نگاره با هم ارتباط برقرار می‌کرد. یعنی برای اینکه مطلبی را به دیگران انتقال دهند ،می‌بایست نقاشی آن را روی سنگ بکشند.
شاید این موضوع در نگاه اول ساده و پیش پا افتاده باشد اما همین روش برقراری ارتباط، باعث اختراع خط میخی شد. با وجود خط میخی دیگر لازم نبود افراد برای برقراری ارتباط با هم از نقاشی استفاده کنند، بلکه از خطوط معنادار استفاده می‌کردند.
پس‌از خط میخی، نوبت به اختراع الفبای فنیقیه شد. در این الفبا به‌جای خطوط، از نمادهای به‌خصوص برای فهم تک هجاها وهم‌خوان‌ها استفاده می‌شد. به تدریج حروف صدادار نیز به آن‌ها اضافه شدند تا در نهایت حروف الفبا را به‌شکل امروزی مشاهده کنیم.
عصر پیش‌از مکانیک به دوره‌ای مابین 3000 سال پیش‌از میلاد تا 1450سال پس‌از میلاد گفته می‌شود. در این زمان با وجود حروف الفبا، امکان ثبت اطلاعات فراهم شد. افراد در این عصر از روش‌های مختلف استفاده می‌کردند تا بتوانند اطلاعات را ثبت کنند.
یکی از این راهکارها استفاده از اشیاء شبیه قلم برای ثبت نوشته روی خاک رس مربوط بود. به‌تدریج انسانها از پوست، چرم، برگ و حتی برخی گیاهان استفاده می‌کردند تا بتوانند اطلاعات خود را روی آن‌ها ثبت کنند. اما دغدغه‌ای که به‌وجود آمد، چگونگی حفظ آثار بود؟
مشاهده می‌کنید که جزئیات چگونه باعث پیشرفت تکنولوژی از گذشته تا امروز بوده‌اند. هر دغدغه یک راهکار جدید طلب می‌کرد تا در نهایت بشر به این نقطه از توسعه تکنولوژی دست یابد. انسانها در آن دوره، با استفاده از روش‌هایی مانند ثبت نوشته‌ها روی طومارها و لوهای گلی توانستند تا مدت زیادی از آثار خود محافظت کنند.
نتیجه این تلاش‌ها ایجاد کتاب و کتابخانه‌های امروزی است. از دیگر دستاوردهای بشر در دوره پیش‌از مکانیک باید به سیستم‌های شماره‌گذاری، چرتکه و پس‌از آن اولین ماشین حساب اشاره کرد.
عصر مکانیک؛ شروع اختراعات و زمینه‌سازی برای پیشرفت تکنولوژی
عصر مکانیک به سال‌های 1450 تا 1840 گفته می‌شود. در این زمان بشر اطلاعات متنوعی داشت و اختراعات جدیدی به‌دست آورده بود، پس میل به یادگیری بیشتر و تولید لوازم جدید پیدا کرد. ازاین‌رو ماشین‌های بسیاری در عصر مکانیک اختراع شدند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها ماشین چاپ بود.
تاثیری که ماشین چاپ روی پیشرفت تکنولوژی از گذشته تا امروز داشت غیر قابل انکار است. با کمک این ماشین چاپ کتاب‌ها در کوتاه‌ترین زمان انجام می‌شد و افراد زیادی می‌توانستند با خواندن کتاب‌ها، علم و دانش خود را افزایش دهند.
افزایش کتاب‌ها منجر به ایجاد تکنیک‌هایی برای شماره‌گذاری صفحات و فهرست‌ها شد. این تکنیک، زمینه‌ساز ایجاد پایگاه‌های داده و توسعه فایل‌ها شد. ازطرف‌دیگر، تولید ماشین بخار نیز به این عصر برمی‌گردد. این ماشین شرایطی برای انقلاب صنعتی فراهم کرد. از اختراعات کلی در عصر مکانیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- پاسکالین (کامپیوتری مکانیکی که توانایی ضرب، جمع، تفریق و تقسیم 2 عدد را داشت)
- قانون اسلاید (کامپیوتر آنالوگ برای ضرب و تقسیم اعداد)
- ماشین لایب‌نیتس (ماشینی که نسخه‌ای پیشرفته‌تر از پاسکالین بود و فرآیند ضرب و تقسیم را آسان می‌کرد.)
- موتور تفاوت (ماشینی که علاوه‌بر محاسبه اعداد، توانایی چاپ جواب را داشت.)
عصر الکترومکانیک؛ انقلابی در تکنولوژی
الکترومکانیک عصری مابین سال‌های 1840 تا 1940بود که در آن بسیاری از ماشین‌های کاربردی اختراع شدند. این عصر را می‌توان انقلابی در تکنولوژی دانست. بسیاری از فناوری‌هایی که امروز در دسترس ما قرار دارد، در این عصر ظهور پیدا کردند، البته در مدل‌های ساده و با کاربردی محدود!
اگر بخواهیم نگاهی دقیق به فرآیند پیشرفت تکنولوژی از گذشته تا امروز در عصر الکترومکانیک بیندازیم باید گفت در این دوره باتری‌هایی تولید شدند که امکان ذخیره برق در آن‌ها وجود داشت. مورد دیگر، اختراع تلگراف بود. این دستگاه با استفاده از انرژی الکتریکی، امکان ایجاد ارتباط بین انسانها از راه دور را فراهم می‌کرد.
اختراع تلگراف دستاوردهای زیادی به‌همراه داشت که یکی از مهم‌ترین آن‌ها تولید و توسعه سیستم کد مورس بود. در این سیستم، حروف الفبا به خطوط و نقطه تبدیل می‌شدند و با استفاده یک سیم انتقال داده می‌شدند. این فرآیند، زمینه‌ساز تولید سیستم‌های دیجیتالی شد که امروز برای انتقال داده و تجزیه اطلاعات مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در این عصر رادیو و تلویزیون نیز ساخته شدند. همچنین مخترعان توانستند یک کامپیوتر دیجیتالی طراحی و تولید کنند که شاید ازنظر ظاهر و کاربرد با سیستم‌های امروزی خیلی متفاوت بود، اما علاقه‌مندان به توسعه تکنولوژی را وادار کرد که به‌دنبال راهکارهایی برای کوچک‌سازی قطعات و افزایش کارایی سیستم کامپیوتری باشند.
عصر الکترونیک؛ آغازی برای توسعه تکنولوژی
در عصر الکترونیک، سرعت اختراعات افزایش چشمگیری پیدا کرد و ماشین‌آلات بسیار زیادی تولید شد. این عصر از سال 1940 آغاز شد و هنوز ادامه دارد. پیدایش تجهیزات الکترونیکی و آغاز کار با کامپیوترهای دیجیتالی، بشر را وارد این دوره کرد.
با نگاهی کلی در سیر پیشرفت تکنولوژی از گذشته تا امروز متوجه می‌شوید که بسیاری از فناوری‌های مدرن، در همین دوره تولید شده‌اند. به‌طور کلی زمانی که انسانها دریافتند که به‌جای استفاده از قطعات الکترومکانیکی می‌توانند از لوله‌های خلاء الکتریکی استفاده کنند، انقلابی در فناوری به‌وجود آمد.
در اوایل این دوره، کامپیوتری دیجیتالی به نام ENIAC با سرعت بالا برای محاسبه و ادغام اعداد تولید شد. این سیستم کامپیوتری علاوه‌بر اینکه سرعتی حدود 1000 برابر بیشتر از ماشین‌های مکانیکی داشت، می‌توانست با استفاده از برنامه‌ریزی مجدد، مسائل عددی بزرگ را حل کند.
البته وجود مشکلاتی مانند عدم بهره‌مندی از ظرفیت ذخیره‌سازی دستورالعمل‌های برنامه، منجر به تولید کامپیوتر دیگری شد که توانایی ذخیره برنامه‌ها را داشت. پس‌از آن نیز یک کامپیوتر تجاری به‌نام LEO اختراع شد. این سیستم‌ها تاثیر بسیار زیادی بر پیشرفت تکنولوژی از گذشته تا امروز داشتند.
انقلاب دیجیتال؛ شروعی برای آینده‌ای ورای تصور
مهم‌ترین بخشی که در بررسی و تفسیر پیشرفت تکنولوژی از گذشته تا امروز با آن مواجه هستیم، عصر الکترونیک است. آنچه که زمینه را برای رسیدن به این عصر فراهم کرد تکنولوژی اختراع موتور بخار، ماشین چاپ و ژنراتور برق بود. بدون این 3 اختراع مهم، بشر نمی‌توانست به این سطح از پیشرفت تکنولوژی دست یابد.
درحال‌حاضر ما در عصر الکترونیک هستیم اما آنچه که از سال 1980 به‌وجود آمد، انقلاب دیجیتال است. یعنی تمام فناوری‌های آنالوگ به دیجیتال تغییر کرده‌اند و کسب‌وکارهای مختلف نیز در این مسیر، دست‌خوش تغییر می‌شوند.
انقلاب دیجیتال همه جنبه‌های زندگی ازجمله اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، تجاری و ارتباطی را تحت تاثیر قرار داده است. تولید کامپیوترهای دیجیتالی پیشرفته، گوشی‌های موبایل و همچنین اختراع بستر اینترنت که در این دوران اتفاق افتاده‌اند، به‌خوبی نشان می‌دهند که انقلاب دیجیتال تا چه حد بر زندگی بشر تاثیر گذاشته است.
وب جهان‌گستر در سال 1992 عرضه شد. در ابتدای سال 2005 حدود یک میلیارد از جمعیت جهان از اینترنت استفاده می‌کردند. ازطرف‌دیگر در پایان همان سال کاربرانی که از موبایل استفاده می‌کردند نزدیک به 3میلیارد نفر بودند.
گسترش اینترنت و گوشی‌های همراه منجر به ساخت شبکه‌های اجتماعی مختلف، رمز ارزها و کتاب‌های الکترونیکی شد. ازطرف‌دیگر در این دوره حافظه‌های ذخیره‌سازی پیشرفت چشمگیری داشتند و درکنار کاهش اندازه، ظرفیت آن‌ها افزایش پیدا کرد.
آینده توسعه تکنولوژی چگونه پیش‌بینی می‌شود؟
سیر پیشرفت تکنولوژی از گذشته تا امروز همواره صعودی بوده است. درحال‌حاضر نیز پروژه‌های متنوعی آغاز شده‌اند که پیشرفت در آن‌ها می‌تواند تاثیرات مختلفی بر زندگی انسانها بگذارد. از این فناوری‌های درحال گسترش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هوش مصنوعی
- رباتیک
- اینترنت اشیاء
- واقعیت مجازی
- پرینت 3 بعدی
- ماشین لرنینگ
- بلاکچین
جمع‌بندی
سیر صعودی پیشرفت تکنولوژی از گذشته تا امروز به عصر پیش‌از مکانیک و اختراع خط برمی‌گردد. البته ماشین‌هایی که بیشترین تاثیر را در توسعه فناوری داشته‌اند عبارت‌اند از ماشین چاپ، موتور بخار و ژنراتور برق. درحال‌حاضر گوشی‌های موبایل، بستر اینترنت و سیستم‌های کامپیوتری از مهم‌ترین جنبه‌های تکنولوژی محسوب می‌شوند.
این ماشین‌های دیجیتالی و بستر اینترنت تغییرات بسیار زیادی در جنبه‌های مختلف زندگی انسانها ازجمله نوع ارتباطات، اقتصاد، فرهنگ و تجارت به‌وجود آورده‌اند. درحال‌حاضر انقلاب دیجیتالی روبه‌رشد است و در آینده شاهد پیشرفت در بخش‌هایی مانند هوش مصنوعی، رباتیک، چاپ 3 بعدی و اینترنت اشیاء خواهیم بود.
