یکی از پرحاشیه‌ترین ماجراهای دنیای هوش مصنوعی قرار است جان بگیرد؛ نه در سرورهای داده، بلکه روی پرده سینما. داستان اخراج و بازگشت غافلگیرکننده سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، قرار است به فیلمی دراماتیک و شاید طنزآلود تبدیل شود.
در نوامبر ۲۰۲۳، تنها در پنج روز، سم آلتمن از جایگاه مدیرعاملی OpenAI کنار گذاشته شد، هیئت مدیره علیه او ایستاد، مهندسان شرکت اعتراض کردند، کاربران شوکه شدند و نهایتاً آلتمن بازگشت؛ درست همان‌طور که از یک درام هالیوودی انتظار داریم. اکنون، این داستان واقعی که مرز میان فناوری، قدرت و تصمیمات انسانی را به لرزه درآورد، سوژه فیلمی سینمایی با عنوانی به‌جا و تفکربرانگیز شده: «Artificial».
بر اساس گزارش اختصاصی The Hollywood Reporter، فیلمی با محوریت بحران مدیریتی در شرکت OpenAI به نام «Artificial» (مصنوعی) در استودیوی Amazon MGM در حال توسعه است. منابع نزدیک به پروژه فاش کرده‌اند که لوکا گوادانینو، کارگردان فیلم‌های تحسین‌شده‌ای چون Call Me By Your Name و Challengers، در حال مذاکره برای کارگردانی این پروژه است.
در ترکیب اولیه‌ی بازیگران، اندرو گارفیلد برای نقش سم آلتمن در نظر گرفته شده، در حالی که مونیکا باربارو (بازیگر فیلم A Complete Unknown) ممکن است نقش میرا موراتی، مدیر ارشد فناوری سابق OpenAI را ایفا کند. همچنین یورا بوریسوف (از فیلم Anora) در نقش ایلیا سوتسکِوِر، هم‌بنیان‌گذار جنجالی OpenAI که خواستار برکناری آلتمن شده بود، دیده خواهد شد.
نکته جالب‌تر آن‌که فیلم‌نامه را سایمون ریچ، نویسنده برنامه تلویزیونی طنز Saturday Night Live نوشته است؛ اتفاقی که نشان می‌دهد فیلم نه‌تنها لایه‌های دراماتیک، بلکه جنبه‌هایی طنزآلود از دنیای هوش مصنوعی را نیز در بر خواهد گرفت. این انتخاب به‌خوبی با ذات پیچیده و گاهی مضحکِ فضای پیرامون توسعه هوش مصنوعی همخوانی دارد.
ماجرای فیلم به نوامبر ۲۰۲۳ بازمی‌گردد؛ زمانی که هیئت‌مدیره OpenAI به‌دلیل آنچه «عدم اعتماد به رهبری آلتمن» عنوان شد، او را از مقام مدیرعاملی برکنار کرد. در ادامه، آلتمن از عضویت در هیئت مدیره نیز کناره‌گیری کرد. اما تنها پنج روز بعد، پس از رایزنی‌های گسترده با کارکنان و سهام‌داران، توافقی حاصل شد و آلتمن دوباره به جایگاه خود بازگشت.
وقتی واقعیت از تخیل پیشی می‌گیرد
انتخاب این سوژه برای ساخت فیلم نه‌تنها نشان‌دهنده تأثیر عمیق رخدادهای OpenAI بر فرهنگ عمومی و رسانه است، بلکه گواهی بر آن است که مرز بین فناوری و درام در حال ناپدید شدن است. بحران مدیریتی OpenAI که به‌ظاهر موضوعی خشک و سازمانی به نظر می‌رسد، در واقع مجموعه‌ای از تصمیمات انسانی، تنش‌های قدرت، اخلاق حرفه‌ای و پیشرفت فناورانه را درون خود جای داده است.
انتخاب کارگردانی همچون لوکا گوادانینو نشان‌دهنده‌ی رویکردی جدی و احساسی به روایت این ماجراست؛ در حالی‌که حضور نویسنده‌ای طنزپرداز مانند سایمون ریچ، نوید لحظاتی از کنایه و شوخ‌طبعی درباره فرهنگ استارتاپی و هیاهوی پیرامون هوش مصنوعی را می‌دهد. به‌بیان دیگر، «Artificial» می‌تواند پلی میان دنیای هیجانی فناوری و هنر سینما باشد؛ جایی که چهره‌هایی مانند سم آلتمن در مقام ضدقهرمان یا قهرمان بازتعریف می‌شوند.
از سویی دیگر، با توجه به محبوبیت فزاینده ابزارهایی چون ChatGPT، روایت چنین داستانی می‌تواند آگاهی عمومی از سازوکارهای درونی شرکت‌های هوش مصنوعی را افزایش دهد. بازتاب این فیلم در میان مخاطبان عام احتمالاً به درک بهتر جامعه از تصمیم‌گیری‌های پشت‌پرده این فناوری‌ها کمک خواهد کرد.
نتیجه‌گیری
«Artificial» بیش از آن‌که صرفاً بازنمایی یک رخداد سازمانی باشد، بازتابی است از درامی انسانی در دل یکی از پیشروترین شرکت‌های فناوری. فیلمی که در آن، قدرت، اعتماد، ایده‌آل‌گرایی و طنز در کنار هم قرار می‌گیرند تا داستانی واقعی و پرکشش را روایت کنند. با وجود آن‌که هنوز تاریخ دقیق اکران و انتخاب نهایی بازیگران مشخص نیست، اما همین‌که سینما به سراغ بازآفرینی این لحظات حساس در تاریخ هوش مصنوعی رفته، خود نشانه‌ای است از اهمیت فرهنگی و اجتماعی این فناوری در جهان امروز.
تماشای آنچه بر OpenAI گذشت، از زاویه‌ای تازه و سینمایی، نه‌تنها سرگرم‌کننده خواهد بود، بلکه شاید آینه‌ای برای تأمل درباره مسیر آینده انسان و ماشین نیز باشد.
