در دنیایی که هوش مصنوعی هر روز مرزهای تازه‌ای را درمی‌نوردد، گوگل بار دیگر قدرت خود را در این عرصه به نمایش گذاشته است. NotebookLM Plus، نسخه پیشرفته‌تر و پولی از دستیار یادداشت‌برداری و تحقیقاتی گوگل، حالا در دسترس کاربران فردی قرار گرفته است. این سرویس که پیش‌تر تنها برای کسب‌وکارها در Google Cloud و Google Workspace ارائه شده بود، اکنون در چارچوب پلن Google One AI Premium با هزینه ماهانه ۲۰ دلار، در اختیار کاربران بیشتری قرار می‌گیرد.
از نسخه آزمایشی NotebookLM Plus تا توسعه جهانی
NotebookLM Plus برای نخستین بار در دسامبر گذشته، پس از یک دوره آزمایشی محدود، رونمایی شد. هدف از این نسخه جدید، ارائه قابلیت‌های گسترده‌تر و حرفه‌ای‌تر به کاربران بوده است. کاربران نسخه پولی اکنون می‌توانند از محدودیت‌های افزایش‌یافته بهره ببرند؛ شامل امکان ایجاد ۵۰۰ دفتر یادداشت، اضافه کردن ۳۰۰ منبع به هر دفتر، ارسال ۵۰۰ پرسش گفت‌وگویی در روز و همچنین تولید ۲۰ محتوای صوتی در ۲۴ ساعت.
یکی از نکات جالب این طرح، ارائه تخفیف ۵۰ درصدی برای دانشجویان بالای ۱۸ سال در آمریکا است. این گروه می‌توانند اشتراک ماهانه را با مبلغ ۹.۹۹ دلار تهیه کنند. به گفته کِلی شیفر، مدیر محصول در Google Labs، این سرویس از همان ابتدا مورد توجه ویژه دانشجویان قرار گرفته و تقاضای بالایی برای آن وجود داشته است.
رقابت در دنیای هوش مصنوعی؛ کپی‌برداری یا الهام‌گیری؟
NotebookLM از سال ۲۰۲۳ به عنوان یک پروژه آزمایشی آغاز به کار کرد، اما پس از معرفی ویژگی Audio Overviews در سپتامبر سال گذشته، توجه بیشتری را به خود جلب کرد. این قابلیت به کاربران اجازه می‌دهد تا بر اساس محتوای خود، مکالمات صوتی مشابه پادکست تولید کنند. این نوآوری چنان تأثیرگذار بود که شرکت‌هایی مانند ElevenLabs و حتی متا، به دنبال ارائه سرویس‌های مشابه برآمدند.
با این حال، گوگل در برابر رقبا ایستادگی کرده و به‌طور مستمر ویژگی‌های جدیدی به NotebookLM افزوده است. از جمله برنامه‌های آینده این شرکت، پشتیبانی از زبان‌های بیشتر در قابلیت Audio Overviews است. به گفته شیفر، تیم گوگل به دقت بررسی می‌کند که چگونه می‌توان زبان‌های دیگر را به شکلی طبیعی و یکپارچه به این قابلیت اضافه کرد تا تجربه کاربران همچنان روان و بی‌نقص باقی بماند.
Gemini در پس‌زمینه؛ اما کدام نسخه؟
یکی از سوالات مهم پیرامون NotebookLM، مدل هوش مصنوعی مورد استفاده در این سرویس است. با وجود گمانه‌زنی‌های فراوان، گوگل همچنان از افشای مدل دقیق خودداری می‌کند. با این حال، شیفر تأیید کرده که نسخه رایگان و پولی، هر دو از یک مدل پایه مشترک بهره می‌برند، در حالی که گوگل به‌طور مداوم از آخرین و بهترین نسخه‌های Gemini برای بهینه‌سازی هر وظیفه استفاده می‌کند.
آینده NotebookLM؛ حرکت به سمت موبایل و هوش استدلالی
یکی از مهم‌ترین خبرهایی که شیفر در مصاحبه با TechCrunch اعلام کرد، برنامه گوگل برای توسعه نسخه موبایلی NotebookLM است. گرچه زمان‌بندی دقیقی ارائه نشد، اما این شرکت در حال کار روی طراحی اپلیکیشنی است که تجربه‌ای مشابه نسخه دسکتاپ ارائه دهد، اما در عین حال برای کاربران موبایل بهینه شده باشد.
علاوه بر این، گوگل در حال بررسی امکان استفاده از مدل‌های هوش مصنوعی استدلالی برای توسعه ویژگی‌های تفکر و تحلیل در NotebookLM است. این حرکت می‌تواند NotebookLM را از یک ابزار ساده یادداشت‌برداری به یک دستیار فکری هوشمند تبدیل کند که فراتر از ذخیره اطلاعات، به کاربران در پردازش و تحلیل داده‌ها کمک می‌کند.
حمایت از کاربران؛ آیا گوگل به مسیر خود ادامه خواهد داد؟
در حالی که NotebookLM Plus اکنون در دسترس کاربران پلن Google One AI Premium قرار گرفته و امکانات بیشتری از جمله Gemini Advanced، دستیار هوش مصنوعی در جیمیل و داکس، و ۲ ترابایت فضای ابری را ارائه می‌دهد، گوگل تأکید دارد که کاربران نسخه رایگان را فراموش نکرده است.
به گفته شیفر، هدف این است که تجربه کاربران رایگان نیز همچنان عالی باقی بماند، و تیم توسعه در تلاش است تا به جای کاهش کیفیت نسخه رایگان، ارزش بیشتری برای کاربران پولی ایجاد کند. با این حال، عدم افشای تعداد کاربران NotebookLM و جزئیات تیم توسعه، همچنان سوالات بسیاری را بی‌پاسخ گذاشته است.
با این حال، داده‌های ارائه‌شده توسط Similarweb نشان می‌دهند که NotebookLM در سه ماه اخیر بیش از ۲۸.۱۸ میلیون بازدید داشته و در ماه ژانویه، نزدیک به ۹ میلیون بازدیدکننده جذب کرده است. این آمار نشان می‌دهد که NotebookLM، چه در نسخه رایگان و چه پولی، در حال حاضر یکی از جذاب‌ترین ابزارهای یادداشت‌برداری و تحقیقاتی هوش مصنوعی در بازار محسوب می‌شود.
جمع‌بندی؛ NotebookLM Plus، تغییر در نحوه تعامل با اطلاعات
ورود NotebookLM Plus به دنیای کاربران فردی، نقطه عطفی در مسیر تکامل ابزارهای هوش مصنوعی گوگل محسوب می‌شود. این سرویس نه تنها امکانات گسترده‌تری را برای کاربران حرفه‌ای فراهم می‌کند، بلکه نشان‌دهنده چشم‌انداز گوگل در توسعه ابزارهای هوشمند برای مدیریت و تحلیل داده‌هاست.
با رشد روزافزون رقبا و تلاش شرکت‌های مختلف برای ارائه سرویس‌های مشابه، گوگل باید بیش از پیش بر نوآوری و بهینه‌سازی تجربه کاربری تمرکز کند. اما سوال اصلی اینجاست: آیا NotebookLM Plus می‌تواند استاندارد جدیدی برای یادداشت‌برداری و تحقیق ایجاد کند، یا در نهایت یکی از ده‌ها ابزار هوش مصنوعی موجود در بازار خواهد شد؟
